DRAMA BAHASA SUNDA
SANG RAJA BODOH
Peuting raja ( solilokui, ngarentes ) Dalapan bulan nyekel predikat raja, ngaganti bapa almarhum, kana ceuli mimiti cuw-cew beja. Majar rayat kurang dahar, hahargaan mahal, barudak barodo da biaya keur ngadidiknya sarua mahal, nu gering sarua teu kaubaran. Pokona sarua mahal we nu asup kana ceuli teh. Ukur hawar-hawar asalna mah lila-lila asa beuki saheng. Enya kitu?
Padahal asa kurang kumaha hayang nyenangkeun rayat teh. Nu teu boga disumbang, haying ngadidik budak, tah tempatna, bangkuna tah bukuna
Beurang Mantri diulem. Jul-jol Mantri Cung-cong. Teu gancang dibuka acara teh, anggur ngadon heula. Riungan salila-lila nepi ka riungan rada elekesekeng.
RAJA : Urang kawitan ku laporan heula, mangga mantri nu ngurus kahirupan rayat!
RAJA : Beja ti saha eta, teh, Mang? Bubuhan raja, emang we nyebut Pa Mantri teh.
MANTRI 1 : Sun, muhun ti bawahan nu purah ngaroris!
RAJA : Ku Emang sok diroris deui?
MANTRI 1 : Yaktos! Malihan artos sumbangan tea tos dibagikeun, sadayana tos kabagi manawi rayat makmur ge!
RAJA : Ke heula, Mang!
MANTRI 1 : Manawi, Gamparan. Terang bade dibagi artos mah janten nyeueuran nu hoyong disebat miskin teh. Nu gaduh kuda dua ge angger we hoyong disebat miskin, majarkeun teh muhun gaduh kuda, tapi maenya ari neda ukur ngaletakan kuda mah! Kitu, Gamparan, matak dibagi we tinimbang janten papaseaan mah!
RAJA : Teu eucreug! Ari beulieun aya?
MANTRI 1 : Sun, moal kakirangan pesereun mah! Di jongko, di warung paragpag dagangeun! RAJA: Marahal henteu?
MANTRI 1 : Henteu, pangaosna marirah we timbangan jisim abdi mah!
RAJA : Tah ieu, murah soteh ceuk manehna. Keur rayat mah lain deui carita?
Tok-tok,tok-tok! Ti luar kadenge sora tukang baso nakolan ceuli. Raja curinghak.
RAJA : Geroan sina ka dieu!
TB : Bade ngadamel sabaraha hiji,
RAJA : Moal, Mang! Cing ceuk Emang kumaha jaman ayeuna, beuki susah atawa senang?
TB : Tambih repot,
RAJA : Kurang nu daragangna lain?
TB : Ari nu dagangna mah teu kirang-kirang, mung kanggo meserna nu teu aya teh!
RAJA :
TB : Numawi pedah icalan baso tahu janten teu kabagi Emang mah!
RAJA :
TB : Saurna ari icalan kieu mah moal kirang tedaeun, Gamparan!
RAJA : Ari ayeuna geus dahar?
TB : Parantos!
RAJA : Tah geuning, jeung naon dahar teh, Mang?
TB : Ah nya sareng baso tahu we, da tos lami
RAJA : Unggal poe tateh?
TB : Sumuhun.
RAJA : Edas! Teu kacipta kumaha nu dagang lebu, asa piraku rek dahar lebu mah. Meungpeung adu hareupan jeung rayat, gulang-gulang dititah mawa korsi jeung cai sirop.
Nyaho rayat teh rek diintrogasi, riungan mantra rada ubyag. Ngadak-ngadak arelekesekeng jiga nu ngadiukan durukan. Komo mantra nun gurus kahirupan rayat mah, ugal-ugal teu ngeunah cicing ! cai datang.
RAJA : Sok diinum heula bisi halabhab!
Tukang baso rada asa-asa nykot kelasna teh toyahna haraneun aya sirop pulas biru. Diicip-icip saeiutik, panona meureudeuy. Diicip-icip deui, leguk we diuyup nampi ka ampir beak satengah gelas. Eureuleu teurab.
RAJA : Ari budak aya nu sakola?
TB : Aya, nu alit di tingkat dasar hiji kelas dua, nu cikal di tingkat dasar dua kelas hiji.
RAJA : Sukur, teu ieuran ayeuna mah nya?
TB : Sun, nu alit wungkul teu ieuran mah, nu cikal mah angger we ditarik iuran! Tos tilu sasih sareng ayeuna teu acan kabayar!
RAJA : Tah geus lieur deui yeuh !
RAJA : Ka haerup, Mang!
RAJA : Kumaha ieu teh, geuning ditarik keneh iuran cenah?
MANTRI 2 : Numawi, Gamparan, teu kahartos ku jisim abdi ge!
RAJA : Teu kaharti kumaha? Kapan geus diitung sasirah budak sabaraha-sabarahana!
MANTRI 2 : Parantos eta oge, mung janten ngaarageungan iuran teh!
RAJA : Coba parelekeun ambeh puguh!
MANTRI 2 : Muhun sateuacan ditanggel ku karajaan, dua puluhsen ditarik iuran sasasihna teh! Tah saatos ditanggel bet naek janten opat puluh sen sasasihna teh! Janten angger we barudak kedah mayar kakiranganana!
RAJA : Jadi dobel meureun meunang duitna?
MANTRI 2 : Yaktos!
RAJA : Pinter!
RAJA : Geus kieu we ayeuna mah. Nu angger ngasongkeun alesan kakirangan keneh, langsung eureunkeun gawena! Ngatik jeung ngadidik mah sarua keneh jeung ibadah lain kana piduiteuna wae nu digedekeun teh! Beberes deui ti ayeuna, dibere waktu tilu poe. Mun angger keneh aya nu dipenta iuran, Emang Mantri rek dieureunkeun gawe. Sanggup?
MANTRI 2 : Sanggup!
TB : Mantri kasieunan jadi rayat....
RAJA : Tah ayeuna lamun emang gering, sok mayar keneh di tempat uubarna?
TB : Duka tah perkawis eta mah! Upami sakadar muriang panas tiris mah, cekap ku ubar kampong we, Den!
RAJA : Ari di lembur loba keneh kabeuli beas?
TB : Numawi seueur keneh beasna tinimbang nu meserna!
RAJA : Mahal atawa teu barogaeun duit?
TB : Awis sareng teu garaduheun artosna, upami gaduh mah awis-awis ge kapeser we, Den!
RAJA : Bener! Tapi
RAJA : Ka hareup, Mang!
RAJA : Bangun nu sieun geuning. Cing kumaha tah ceuk Mang Mantri, jadi seuseut duit jeung marahal hahargaan ayeuna teh! Moal pedah Emang naekeun harga minyak?
MANTRI 3 : Nyaeta, Gamparan, minyak naek teh nu sanes oge ngiringan naek geuning, da numutkeun etangan mah minyak wungkul nu naek teh!
RAJA : Buktina kabeh nararaek. Ari minyakna kabareuli keneh, Mang?
MANTRI 3 : Numawi ayeuna di lembur teh nuju dug-deg ngadaramel hawu sareng nyiar pisuluheun,
RAJA : Kumaha, baralik deui kana hawu dedengean teh?
MANTRI 3 : Sumuhun!
RAJA : Beu, cilaka dua belas ieu mah! Rek dikamanakeun yeuh beungeut. Ari rayat karajaan tatangga mareuli kompor gas, ari rayat sorangan kalah nyarieun hawu. Balik deui ka jaman uyut kabuyutan! Moal kitu? (KA MANTRI 3, AMBEK) Rek hasud geuning Mang Mantri mah nitah naekkeun harga minyak teh, ambeh aing era ku raja tatangga lain?
MANTRI 3 : Teu pisan-pisan, Gamparan, gaduh maksud awon!
Ningal nu jadi rajabendu, gulang-gulang hideng nyampeurkuen mang mantra
RAJA : Bongan polah Emang keneh, ayeuna Emang kudu mapay unggal lembur, rugrugkeun hawuna gantian ku minyak
Mantra 3 ngalenghoy dikawal gulang-gulang. Panon raja mureleng deui
RAJA : Cingan, Mang, nangtung di dieu!
MANTRI 4 : Sun, ka jisim abdi, Juragan?
RAJA : Enya, nangtung tah di dieu! (KA TB) Sok Emang oge nangtung, ngarendeng di dieu!
Dua jelema ajeg hareupeun raja. Ditilik-tilik.
RAJA : Emang mah diuk deui we! Kumaha tah, Mang? Buktina mah geuning boro-boro cukup sandang pangan, loba nu kalaparan we nu puguh mah! Tah ku lantaran emang geus nawoworakeun amanat, saheulaanan kapaksa jadi tukang baso tahu heula, ambeh nyaho kumaha kahirupan rayat nu sabenerna. Ulah poho unggal poe dahar ukur jeung baso tahu!
TB : Sun, ari abdi engke icalan naon, Den?
RAJA : Cicing we, Mang! Sok geura tanggung ayeuna mah, mudah-mudahan sing laris!
MANTRI 4 : Sabaraha lami jisim abdi kedah icalan teh?
RAJA : Tilu bulan! Jig dimimitian ti ayeuna!
Mantra tiberereg ngangkat tanggungan, ngalengkah rumanggieung.
RAJA : Encan salila tilu bulan ukur dahar baso tahu, mun engke datang deui teh abong mun teu pangling.
RAJA : Emang nyaho nu teu balener ngajalankeun aturan kaula?
TB : Langkung ti terang,
Sagala teu laju upami teu nganggo artos leuleueur mah!
RAJA : Tah ku lantaran Emang mah nyaho, Emang diangkat jadi mantri nu ngawaskeun jalanna aturan kaula! Tewakan nu teu balener ngajalankeunana, nu nyimpang-nyimpangkeun duit rayat, tong asa-asa berok! Bisi aya mantri nu kabaud sarua cangkalak. Keur nu ngabantu mah neangan, asal nu jujur jeung bener, nyaho halal haram jeung bisa ngabedakeun nu meunang ku agama! Sanggup teu, Emang?
TB : Sanggem!
RAJA : Tah geus resmi ayeuna mah, Mang!
TB : Kawitan ti ayeuna wae newak jalmi teh,
RAJA : Enya! Rek newak saha kitu?
TB : Anu nyepeng kaamanan! Nu daragang teh sok disuhunkeun wae artos, kusir padati sareng sado ge sami we sok dipundut, kanggo uang jalan sareng kaamanan saurna!
RAJA : Mantri kaamanan maju! Enya tateh, Mang? Unggal bulan pan
RAJA : Aya deui teu, Mang?
TB : Seueur keneh!
RAJA : Isukan we nu sejenna mah. Ayeuna mah Emang balik we heula, bejaan pamajikan
TB : Yaktos diestokeun pisan! Hatur nuhun atuh,
GULANG-GULANG 1 : Ku naon ieu teh euy, pareum listrik lain?
GULANG-GULANG 2 : Heueuh, kade siah sirah raja katajong!
MANTRI 1 : Mawa korek teu maneh?
MANTRI 2 : Korek naon, roko oge teu boga!
GULANG-GULANG 1 : Ieu dayeuh gara-gara be-be-em nake, listrik oge jadi mindeng pareum!
GULANG-GULANG 2 : Pan bieu geus diturunkeun deui hargana ku raja!
GULANG-GULANG 1 : Raja kajajaden eta mah! Saha atuh nu boga korek euy!
GULANG-GULANG 2 : Korek-korek we, geus puguh murag, tah ieu geuning!
Cekes-cekes, burinyay hurung, teu lila pes deui pareum !.
MANTRI 1 : Ari maneh make dipareuman?
MANTRI 2 : Nyaho panas! Wah beak geuning euy pentulna oge!
MANTRI 1 : Cilaka, moal tamat-tamat atuh latihan teh ari hayoh wae pareum listrik mah!
MANTRI 2 : Bae lah da ukur sandiwara ieuh!
http://tutorjunior.blogspot.com/2009/10/drama-basa-sunda-sang-raja-bodoh.html
DRAMA BAHASA SUNDA
MISTERI HILANGNYA KALUNG BERLIAN
Latar : Aya hiji wanoja ngaranna Dewi.Manéhna téh salahsaurang wanoja anu nya ngora nya hadé rupa, tur pikayungyuneun deuih, ngan hanjakal, sasat goréng milikna baé, bet dikadarkeun jadi anak pagawé. Teu maskawin, teu cita-cita, sumawonna dipikawanoh, diajénan, dipikahéman tur dipileuleuheungkeun ku nu gandang tur beunghar mah; nya teu bisa majar kumaha, ukur sadaya-daya wé basa dikawin ku pagawé leutik ti kantor Déwan Atikan anu ngaranna Rina.
Rina hirupna basajan, taya bangsana nyenangkeun manéh; ngan orokaya teu bagja, cara ilaharna golongan manéhna; tuda lain sasaha, pira wanoja ti golongan cacah kuricakan; enya gé laluis tur laluwes tapi da heureut deuleu pondok léngkah, ukur bisa cameubleu di imah.
Rina teu weléh nguluwut marungkawut, awahing ngarasa diteungteuinganan, da cék pikirna pantesna mah hirupna téh binarung kasenangan. Ari di imah éstuning lieuk euweuh ragap taya, rét ka kénca rét ka katuhu téh ukur bilik nu geus buruk, korsi réyod tur paparabotan butut.
Hiji mangsa, wanci sareupna, salakina balik mani hariweusweus
Dewi : “Tah, …keur Nyai.”
Rina : …. Nangis…
Rina : “Hih, ari Nyai, panyana téh rék bungah. Nyai téh kapan
Rina : “Na majar kudu kumaha ari meunang nu kitu?”, “Nya naon atuh nu kudu dipaké?”
Dewi : “Kapan aya baju nu ku Nyai dipaké basa urang lalajo sandiwara téa geuning. Katingalina ku Akang mah kacida kéwesna…”
Rina : “ Ah…, henteu.”
Dewi :, “Urang ka Matilda geura, yu. Sabaraha nyah pangajina papakéan nu pantes téh? Nu basajan wé, nu sakirana bisa dipaké jang acara séjénna?”
Rina : “Duka atuh sabaraha-sabarahana mah. Ngan ku kira-kira mah moal kurang ti opat ratus franc.”
Dewi : “Heug atuh. Ku Akang Nyai rék dibéré duit opat ratus franc. Kahadé sing bisa milih nu alus bajuna.”
Latar : Saenggeus Rina dibéré duit, manehna geuwat muru ka toko butik Nida rék mesen baju. Di toko butik Nida :
Rina : “Nida…, Numananya baju nu pantes kanggo kaondangan Juragan Ajo?”
Nida : “ Ieu, nu saé mah…, bahana sutera asli ti Cina”
Rina : “Oh…. Tapi sabaraha pangaosna?”
Nida : “Mung…. Tilu ratus tuju puluh
Rina : “Sabaraha lami anggeusna ?”
Nida : “Tilu dinten gé tos réngsé.”
Rina : “Omatnya sing saé!....”
Nida : “Sing percantenlah ka abdi!.”
Latar : Geus deukeut kana poéan pasamoan, Nyi Loisel katémbongna kalah alum tur beuki guligah baé. Ari pibajueun téa mah geus méh anggeus dikaputna. Dina hiji peuting pok salakina nanya
Dewi : “Aya naon deui Rin? Geus aya kana dua tilu poéna Rin katénjona teu cara sasari?”
Rina : “Asa teu pararantes ari taya perhiasan hiji-hiji acan mah. Teu emas, teu inten. Rék kumaha alus katénjona. Asana mani nyirikeun teuing taya kaboga téh. Lah, asa leuwih hadé tong tulus baé ka ditu téh.”
Dewi : “Kembang-kembang atuh tapelkeun. Dina usum kieu mah geura pantes téh kacirina mun kembang dijieun papaés. Ku pangaji sapuluh franc gé Nyai bisa maké dua tepi ka tilu kembang eros nu aralus.”
Rina : “Lah, …barina gé aréra teuing pagilinggisik jeung istri nu baleunghar
Dewi : “Na urang téh belet kabina-bina! Kapan aya Mita. Geura ku Mita tepungan pikeun nginjeum perhiasan. Geus wanoh ieu.”
Rina : “Aéh, enya!” pokna. “Na mani teu kapikir nya.”
Latar : Isukna manéhna nepungan baturna téa ka imahna, terus ngadongéngkeun naon nu keur karandapan.
Rina : “Mita, kuring butuh perhiasan pikeun nyumponan ondangan pa Menteri”, “Kuring kadieu seja rek nginjeum ka anjen”
Mita : “Sok wé milih nu mana, Rin.”
Rina : “Nu ieu we, kalung berlian, mani alus pisan…”, “ Nuhun pisan.. Mit, ké ,lamun enggeus rék geuwat dibalikeun deui”. “Teu nanaon mun nu ieu? Nu ieu wungkul?”
Mita : “Hih, atuh pék baé. Piraku teuing dikorétkeun.”
Latar : Cunduk kana waktuna pasamoan téa. Teu wudu Rina tinemu jeung kabagjaan. Éstu panggeulisna, luis tur luwes, komaraan, amis budi tur hégar. Sakur lalaki nu aya di dinya kabéh neuteup ka manéhna, ngajak pancakaki, tur hayang wawanohan. Sakabéh anggota Kabinét nu sarumping pada-pada ngajak ngawalsa ka manéhna. Dalah Juragan AJo Atikan gé mani rét deui rét deui.
Teman Dewi : “Ngiring bingah Pa Menteri, Bu Menteri”
J. Ajo& Istri : “Nuhun,..”
Dewi : “Ngiring bingah Pa Menteri”
J. Ajo : “Nuhun”. “ Dewi, … anjeun bagja boga pamajikan geulis….”,
“kahade,… sing at-ati bisi aya nu ngécéng!”
Dewi : “Hatur nuhun, Pa Menteri”, “Mugia abdi sing tiasa ngajagina.”
Istri J. Ajo : “ Duh…, mani sae kalungna…”
Rina : “Hatur nuhun, ah mung sakieu-kieuna Bu…”
J. Ajo : “Rina, … sok tong asa asanya!”, “ sok sing bebas!..”
Istri J. Ajo : “ Mangga, dileueut atuh…”
Dewi&Rina : “Hatur nuhun….”
Rina ngobrol jeung Ibu Ajo & Dewi jeung Temannana
Teman Dewi : “Geulis pisan euy, pamajikan manéh téh”
Dewi : “Saha heula atuh,…salakina kasép ogé, nya?”
Latar : Manéhna Jigrah, bungah, bungangang, lat poho di kalaipan. Teu rék kitu kumaha, mungguh geus hasil ngararasakeun berekahna kageulisan, éstu laksana tinemu bagja. Bagja anu pohara meunang pangajén ti balaréa. Sakabéh pamuji, sakur harepan nu nguniang katut kabagjan harita ku manéhna karasa éstuning gembleng tur pohara ni’matna.
Pésta kakara lekasan kajanarinakeun kira tabuh opatan. Salakina mah ti tengah peuting kénéh gé geus lelenggutan dina patamuan leutik, dibaturan ku lalaki tiluan nu pamajikanana pada-pada saruka bungah anu pohara.Geu kitu manéhna ngajak balik da bisi katingalieun ku kaom istri séjénna.
Rina : “ Kang, hayu ah urang balik!”
Dewi : “Hayu atuh.”
Latar : Duaan nalikreuh tepi ka imahna, awakna ngadégdég katirisan. Gap kana simbut nu ngarungkupan pundukna, dilaan hareupeun kaca, sasat nyacapkeun kabungahna harita. Ana kocéak téh Nyi Loisel ceurik.
Rina : “Aduh Akang,…kalung téh leungit” …
Dewi : “Ku naon, Nyai?”
Rina : “Aduh, ieung… Gusti… kalung Nyi Mas Forestier téh murag sigana mah.”
Dewi : “Baruk leungit? Piraku. Ah, pamohalan!”
Latar : Jung salakina indit ka kantor pulisi.
Dewi : “ Pa, abdi lapor, pun bojo téh ical kalung berlian.”
Pulisi : “Sok, tulis di berita acara kehilangan”
Dewi : “Mangga”
Latar : Masang iklan dina koran gé dilakonan,
Dewi : “Pa, abdi bade mang iklan di koran”
Tukang Iklan : “ Iklan naon?”
Dewi : “ Iklan kaleungitan kalung berlian, jeung sebutkeun yén sakur nu manggihan baris diperesén”
Tukang Iklan : “ Mangga”
Latar : Tepi ka saminggu, wéléh taya hasilna kokotéténgan téh. Tepi ka hiji kaputusan Loise rek ngagantian . Cepuk wadah kalung téh dibawa ka tukang perhiasan anu ngaranna natrat di dinya. Di hiji toko di Palais-Royal, teu burung aya kalung berlian anu teu dipiceun sasieur jeung nu leungit téa.
Dewi : “Pa, kalung anu wadahna jiga kieu mésérna ti dieu? “
T. perhiasan : “Leres, pangaosna opat ratus rébu franc”
Dewi : “Tong sakitu atuh….”:
Latar : Sanggeus adutawar, éta kalung téh bisa dibeuli ku pangaji tilu puluh genep rébu. Ka nu dagangna, maranéhna neneda sangkan éta kalung tong waka dikaluarkeun jero tilu poé mah. Loisel boga dalapan welas rébu franc titilar bapana. Kakuranganna mah deuk nginjeum baé. Nya terus manéhna nganjuk ngahutang. Sarébu franc ti si ieu,
Rina : “ Punten Nyi, nembe tiasa masrahkeun ayeuna”
Nida : “Sugan téh rék mulangkeun gancang-gancang, da kapan di dieu gé sok perelu.”
Latar : Rina sadar yén geus wayahna kudu ngarandapan hirup susah. Satékah polah manéhna milu ripuh, tisuksuk tindungdung. Puguh wé hutang salaput hulu téh kudu ditaur. Manéhna geus nawaétu hayang ngalunasan. Babu dititah balik, imah pindah, tepi ka nyéwa rohangan leutik anu hateupna rupeuk minangka padumukanana.Ti harita manéhna ngalaman héséna ngurus rumah tangga, kapaksa kudu daék digawé di dapur. Pon kitu deui salakina, digawé unggal soré, ngurus kas sawatara sudagar, tepi ka peuting téh sok meunang
Hirup kitu téh aya kana sapuluh taunna……………Jangkep sapuluh taun kabéh hutang téh kabayar. Ayeuna mah Nyi Loisel téh katémbong geus kolot. Poé Minggu, basa manéhna keur leuleumpangan di Champ-Elysées minangka hiburan ahir minggu, katémbong aya awéwé. Barang disidik-sidik, horéng Nida, masih ngora kénéh, geulis kénéh, pikayungyuneun kénéh. Rina ngarandeg sajongjongan.
Rina : “Geuning Nida ieu téh.”
Nida : “Euh, punten, dupi Aceuk téh nu ti mana téa? Henteu kasamaran mah, Ceuk?”
Rina : “Apan abdi téh Anne Loisel téa. Émut kénéh?”
Nida : “Aéh-aéh, geuning Anne. Na mani pangling kieu?”
Rina : “Nyéta atuh ti barang tepung harita téa kuring ngarandapan pangalaman anu pohara beuratna, tur kabéh alatan Nyai…”
Nida : “Alatan kuring? Ké, ké, kumaha téa?”
Rina : “Inget kénéh teu kana kalung berlian anu diinjeumkeun ka kuring basa rék ka pésta Commissionér téa?”
Nida : “Oh, enya. Puguh wé inget kénéh.”
Rina : “Tah, saenyana mah éta kalung téh leungit.”
Nida : “Leungit kumaha? Kapan harita gé geus dipulangkeun deui.”
Rina : “Enya, ari mulangkeun téa mah. Tapi nu dipasrahkeun ka Nida téh saenyana mah kalung anyar nu teu béda ti nu diinjeum, minangka gagantina. Nya, pikeun mémérés risikona kuring kadua akangna perelu waktu sapuluh taun. Kabadé meureun da puguh keur kulawarga kuring anu sakieu taya boga mah ngumpulkeun waragad sakitu téh teu babari. Tapi keun lah, da geus kajadian, tur kuringna gé geus ihlas satemenna.”
Latar : Sajongjongan mah Nida kalah olohok mata simeuteun.
Nida : “Jadi, Rina téh tepi ka meuli kalung berlian pikeun ngagantian kalung kuring. Kitu?”.“Enya.
DRAMA BAHASA SUNDA
KERA SILUMAN ( LUTUNG KASARUNG )
Kacaturkeun di nagara Pasir Batang, Prabu Tapa Ageung ti prameswari Niti Suwari kagungan putra tujuh, istri wungkul. Nu kahiji kakasihna Purbararang, nu kadua Purbaéndah, nu katilu Purbadéwata, nu kaopat Purbakanca, nu kalima Purbamanik, nu kagenep Purbaleuwih, nu katujuh Purbasari. Ngaraos parantos sepuh, Prabu Tapa Ageung ngersakeun badé tatapa di leuweung. Nu dicadangkeun ngagentos ngeuyeuk dayeuh ngolah nagara téh Purbasari lain Purbararang, putra cikalna.
Prabu Tapa Ageung : Anaking, Bapa téh geus ngarasa kolot, kulantaran kitu Bapa rék tatapa di leuweung. Tuluy gaganti Bapa téh anu ngolah ieu nagara nyaéta Purbasari.
Purbararang :
Prabu Tapa Ageung : Bapa milih Purbasari kusabab Purbasari téh bangun pisabareun, pibageureun, leuwih ti nu séjén. Kusabab kitu Bapa leuwih percaya ka Purbasari dina ngolah ieu nagara. Pokona mah ieu kaputusan geus mutlak jeung teu bisa dirobah deui
Purbasari : Teu bisa kitu! Kuring teu narima! Kuring salaku budak cikal ngarasa dihina jeung asa ditincak hulu ku adi bungsu sorangan. Pokona kuring nu bakal ngolah ieu nagara. Purbasari, manéh indit…!!!
Kacaturkeun di Kahyangan, Guruminda putra déwata cikalna, titisan Gurian Tunggal ngimpén gaduh garwa anu sarupa jeung Sunan Ambu.
Guruminda : Ambu, abdi bieu ngimpén gaduh garwa anu sarupa jeung Ambu.
Sunan Ambu : Jung geura téangan pijodoeun hidep anu sarupa jeung Ambu. Tapi ulah torojongan, anggo heula ieu raksukan… Lutung…!!!
Kocap deui di nagara Pasir Batang… Niti Suwari ngersakeun haying tuang daging lutung. Tuluy nitah Aki Panyumpit pikeun néangan lutung ka leuweung.
Niti Suwari : Léngsér! Kuring téh haying dahar daging lutung.
Aki Panyumpit : Mangga juragan.
Di leuweung…………..
Aki Panyumpit : Ka mana nya lutung téh? Meni ka sepi euweuh sasatoan pisan ieu leuwung téh?
Aki Panyumpit geus pegat pangharepan. Barang rék muang, dina tangkal peundeuy bet kabeneran manggih lutung keur guguntayangan. Barang rék disumpit, lutung téh nyoara.
Guruminda : Eh, Aki bet kaniaya. Ulah disumpit! Kuring téh rék ngaku bapa pulung ka Aki. Hayang betah di dunya, hayang nyaho nu ngaranna karaton.
Aki Panyumpit : Ih bisa ngomong lutung téh! Heg atuh ari kitu mah, sok geura turun!
Lutung Kasarung dibawa ka Karaton. Tapi barang rék dipeuncit, taya pakarang anu teurak, teu bias dirogahala.
Niti Suwari : Aya naon Léngsér, asa rariweuh katingalina!
Aki Panyumpit : Ieu lutung meni ka hésé dipeuncitna, na kumaha atuh ieu téh Juragan?
Niti Suwari : Pasrahkeun wé ka anak kami, sugan butuh keur pibujangeun.
Eta lutung téh dipasrahkeun ka Purbararang. Purbararang keur ngagembrong ninun barang Lutung Kasarung nyampeurkeun. Tuluy koloprak téh taropong Purbararang murag ka kolong Balé.
Purbararang : Cing lutung, pangnyokotkeun taropoong di kolong Balé!
Tuluy éta taropong téh dicokot. Ari béréwék téh dibebekeun jadi
Purbararang : Jurig lutung! Taropong Aing sabogoh-bogoh dibebekeun! Léngsér! Teu sudi Kuring mah, anteurkeun Si Lutung ka Purbasari di leuweung!
Aki Panyumpit : Neng, ieu lutung pamasihan Purbararang kanggo pibujangeun
Purbasari : Eh, Léngsér, geuning si Tétéh téh aya kénéh adilna, sanajan lutung ogé teu kunanaon, tamba keueung di leuweung. Hatur nuhun béjakeun ka si Tétéh.
Aki Panyumpit : Mangga Néng.
Caturkeun di sisi leuweung, Purbasari ngagolér dina palupuh sabebek, di hateup welit sajalon. Lutung Kasarung ngangres ninggal kaayaan putri anu sangsara.
Guruminda : Deudeuh teuing Putri téh nalangsa pisan. Kuring rék neneda ka Sunan Ambu, neda sapaat para Bujangga, niat misalin meungpeung Purbasari saré kénéh.
Raksukan digedogkeun, bray baranang siga béntang, kakasépan Guruminda kahiangan, Panejanan tinekanan, sajiadna katurutan. Jleg ngajenggleg karatonna leuwih agréng ti nagara. Tempas saré Purbasari jadi kasur tujuh tumpang, disimbut sutra Banggala, disumpal ku benang emas. Janggelek Guruminda jadi lutung deui..
Purbasari : Ya Allah,
Kabeungharan jeung kamulyaan Purbasari di gunung kasampir-sampir ka nagara Pasir Batang. Purbararang tambah sirik. Rupa-rupa akal dikotéktak, sangkan aya alesan keur ngarah Purbasari.
Purbararang : Awas manéh Purbasari! Urang bakal ngancurkeun sagalana!
Rupa-rupa ékol Purbararang, antukna PUrbasari diajak pangeunah-ngeunah olahan, paloba-loba samping, pageulis-geulis rupa. Tapi rahayat jeung jaksa mutus teu weléh Purbasari nu unggul.
Tungtungna Purbararang ngajak pakasép-kasép beubeureuh. Sakasép-kasépna lutung moal ngéléhkeun sagoréng-goréngnana manusa.
Purbararang : Purbasari, ayeuna manéh bakal éléh kusabab beubeureuh kuring mah manusa ari manéh mah beubeureuhna ngan lutung!
Purbasari ngan bisa cicing rumasa éléh, tenggekna kari saketokeung di teukteuk. Tuluy Lutung Kasarung ngagedogkeun raksukanana, baranyay hurung janggelek jadi Guruminda deui.
Purbararang : Indrajaya, paéhan éta lutung jadi-jadian, beubeureuh si Purbasari!
Indrajaya ngamuk, tapi teu bisa majar kumaha, kaungkulan kadigjayaanna.
Indrajaya : Ku Aing paéhan sia!
Dina ahirna, Purbasari ngadeg Ratu di nagara Pasir Batang jadi prameswari Guruminda. Ari Purbararang jadi pangangon. Indrajaya dihukum jadi pangarit. Nagara Pasir Batang jadi maju dina pamaréntahan Purbasri jeung Guruminda.
http://tutorjunior.blogspot.com/2009/10/drama-basa-sunda-kera-siluman (lutung-kasarung).html
Tidak ada komentar:
Posting Komentar